It Stalt

In de vorige Pinfisker stond een oproep om verhalen over het stalt, dit i.v.m. het opknappen van de walkant in het kader van het Friese merenproject.Sinds mensenheugenis zijn de stalten in Parrega aanwezig. Er zijn nog een aantal dorpsbewoners die het stalt regelmatig gebruiken maar de meeste mensen kijken er niet naar om.
Het woord stalt is voor veel mensen een onbekend woord, een ander woord voor stalt is schrobplaats, zelfs in de Dikke van Dale staat geen nadere omschrijving, er staan alleen maar dat stalt boenstoep betekend.In de negentiende eeuw werd het stalt voornamelijk gebruikt om de was te spoelen en tijdens droge zomers, als de regenwaterput droogviel, leverde de Trekvaart het drinkwater. In die tijd waren er nog geen moderne toiletten, als de poepton vol was werd deze geleegd in de sloot achter huis en daarna werd hij nog even omgespoeld in de trekvaart bij het stalt. Eind negentiende eeuw werden de poeptonnen met paard en wagen opgehaald, in Parrega werden de tonnetjes nog tot begin jaren zestig vorige eeuw opgehaald.Ouderen onder ons zoals Johannes en Geeske Wijnia kunnen zich nog goed herinneren dat het stalt deel uit maakte van hun dagelijkse leven. In de tijd dat hun kinderen nog klein waren werden de poep ruften bij het stalt in de Trekvaart uitgespoeld.Ook werd er toen nog heel veel gedweild, binnen maar vooral ook de stoep buiten. Na het dweilen werden dweil en emmers bij het stalt schoon gespoeld.Verder werden ook laarzen, klompen en gereedschap bij het stalt schoongemaakt. Alles wat vies was werd mee naar het stalt genomen.Het stalt werd ook nog voor andere doeleinden gebruikt, zo kon en kan je er prima zitten te vissen en ook om te zwemmen is het stalt ideaal.Vroeger werd het stalt ook gebruikt om afval in de trekvaart te kieperen, bij het stalt schuin tegenover de Harmonie werden de legebierdoppen in de Trekvaart gegooid. En dat waren er nogal wat, ik heb zelf als jongen van een jaar of negen bij het stalt gezeten bierdoppen te vissen. Wij hadden een stok met een stuk touw eraan en aan het touw bungelde een magneet. De magneet kwam uit een oude fietsdynamo die we van Ruurd Postma hadden gekregen. Hiermee hebben we grote hoeveelheden bierdoppen uit de trekvaart gevist.

Enne Riemersma